De Dood en Wat Erna Komt

Toen De Dood de filosoof ontmoette, zei de filosoof nogal opgewonden: "Weet u, op dit moment ben ik zowel dood als niet dood."

De Dood zuchtte. Oh nee, het is er zo één, dacht hij. Dit zal wel weer over kwantum gaan. Hij had een hekel aan het afhandelen van filosofen. Ze probeerden er altijd onderuit te komen.

"Ziet u," zei de filosoof, terwijl De Dood bewegingsloos toekeek hoe het zand van zijn leven door het uurglas sijpelde, "alles bestaat uit hele kleine deeltjes, die de vreemde eigenschap hebben in veel plaatsen tegelijk te zijn. Maar dingen die uit die nietige deeltjes bestaan, neigen op één plek op één moment te blijven, wat volgens de kwantumtheorie niet klopt. Mag ik doorgaan?"

DAT MAG, MAAR NIET ONEINDIG, zei De Dood. ALLES IS VERGANKELIJK. Hij wendde zijn blik niet van het vallende zand af.

"Nou, als we het er over eens zijn dat er een oneindig aantal universums zijn, dan kan dit bed er in miljoenen van hen voorkomen, allemaal op hetzelfde moment!"

BEWEEGT HET?

"Wat?"

De Dood knikte naar het bed. VOELT U HET BEWEGEN? zei hij.

"Nee, want er zijn ook miljoenen versies van mij. En...hier komt het...in sommigen van hen sterf ik niet! Er is vanalles mogelijk!"

De Dood tikte tegen de steel van zijn zeis, terwijl hij dit in overweging nam.

EN WAT WILT U HIER NOU MEE ZEGGEN?

"Nou, ik ga nu eigenlijk niet sterven, toch? U bent niet langer zo'n zekerheid."

De Dood zuchtte. Ruimte, dacht hij. Dat was het probleem. In werelden met eeuwig bewolkte hemels was het nooit zoals dit. Maar zodra mensen al die ruimte zagen, zwelden hun hersens op in een poging het allemaal op te vullen.

"Geen antwoord, hè?" zei de stervende filosoof. "We voelen ons een beetje ouderwets, of niet?"

DIT IS ZEKER EEN RAADSELACHTIGE KWESTIE, zei De Dood. Zodra ze baden, dacht hij. Bedenk wel dat hij ook nooit zeker was geweest of bidden werkte. Hij dacht even na. EN IK ZAL HET OP DEZE MANIER BEANTWOORDEN, voegde hij eraan toe. HOUD U VAN UW VROUW?

"Wat?"

DE DAME DIE VOOR U ZORGT. HOUD U VAN HAAR?

"Ja, natuurlijk."

KUNT U ZICH EEN SITUATIE INDENKEN WAAR, ZONDER DAT HET UW PERSOONLIJKE VERLEDEN VERANDERT, U OP DIT MOMENT EEN MES PAKT EN HAAR ERMEE STEEKT? zei De Dood. BIJVOORBEELD?

"Beslist niet!"

MAAR VOLGENS UW THEORIE WEL. HET IS HEEL GOED MOGELIJK VOLGENS DE ABSOLUTE WETTEN VAN HET UNIVERSUM, EN DAAROM MOET HET GEBEUREN, EN GEBEURT HET VELE MALEN. ELK MOMENT IS MILJARDEN MOMENTEN, EN IN DIE MOMENTEN IS ALLES WAT MOGELIJK IS, ONVERMIJDELIJK. ALLE TIJD KOMT, VROEGER OF LATER, OP EEN MOMENT NEER.

"Maar we kunnen natuurlijk keuzes maken tussen-"

ZIJN ER KEUZES? ALLES WAT KAN GEBEUREN, MOET GEBEUREN. UW THEORIE GEEFT AAN DAT IN ELK UNIVERSUM DAT IS GEVORMD OM UW 'NEE' EEN PLAATS TE GEVEN, ER OOK EEN MOET ZIJN OM UW 'JA' EEN PLAATS TE GEVEN. MAAR U ZEI DAT U NOOIT EEN MOORD ZOU PLEGEN. HET WEEFSEL VAN DE KOSMOS BEEFT VOOR UW VRESELIJKE ZEKERHEID. UW MORALITEIT WORDT EEN MACHT ZO STERK ALS ZWAARTEKRACHT. En, dacht De Dood, ruimte heeft ongetwijfeld heel wat op zijn geweten.

"Was dat sarcasme?"

NOU, NEE. IK BEN ONDER DE INDRUK EN GEINTRIGEERD, zei De Dood. HET DENKBEELD DAT U MIJ HEEFT VOORGELEGD, BEWIJST HET BESTAAN VAN TWEE TOT DUSVER MYTHISCHE PLEKKEN. ER IS ERGENS EEN WERELD WAAR IEDEREEN DE GOEDE KEUZE MAAKTE, DE MORELE KEUZE, DE KEUZE DIE HET GELUK VAN HUN MEDEWEZENS TOT HET UITERSTE VERGROOTTE. MAAR DIT BETEKENT NATUURLIJK OOK DAT ER ERGENS ANDERS HET ROKENDE OVERBLIJFSEL IS VAN DE WERELD WAAR ZE DAT NIET DEDEN...

"Oh, ga toch weg! Ik weet waar u op doelt, en ik heb nooit geloofd in die onzin over Hemel en Hel!"

De kamer verduisterde. Het blauwe schijnsel langs de rand van De Dood z'n zeis werd duidelijker.

VERBAZINGWEKKEND, zei De Dood. WERKELIJK VERBAZINGWEKKEND. LAAT MIJ EEN ANDERE SUGGESTIE DOEN: DAT JULLIE NIET MEER ZIJN DAN EEN FORTUINLIJK SOORT AAP DAT DE INGEWIKKELDHEDEN VAN DE SCHEPPING PROBEERT TE BEGRIJPEN VIA EEN TAAL DIE IS GEËVALUEERD MET DE BEDOELING DAT JE ELKAAR KON VERTELLEN WAAR HET RIJPE FRUIT WAS.

Vechtend voor adem kreeg de filosoof het voor elkaar om te zeggen: "Doe niet zo gek."

DE OPMERKING WAS NIET KLEINEREND BEDOELD, zei De Dood. ONDER DE OMSTANDIGHEDEN HEB JE EEN HOOP BEREIKT.

"We zijn ongetwijfeld ontsnapt aan verouderd bijgeloof!"

GOED GEDAAN, zei De Dood. ZO MOET HET. IK WILDE GEWOON EVEN CONTROLEREN...

Hij leunde voorover.

EN BEN JE JE VAN DE THEORIE BEWUST DAT DE TOESTAND VAN ENKELE NIETIGE DEELTJES ONBEPAALD IS TOT HET MOMENT WAAROP ZE WORDEN OPGEMERKT? HIERBIJ WORDT VAAK EEN KAT IN EEN DOOS GENOEMD.

"Oh, ja," zei de filosoof.

GOEDZO, zei De Dood. Hij stond op op het moment dat het laatste licht wegstierf, en glimlachte.

IK ZIE U...

"De Dood en Wat Erna Komt" was oorspronkelijk geschreven voor, en verscheen op Timehunt (http://www.timehunt.com/timehunt.html), een spelwebsite met een progressieve reeks puzzels.

L-Space Web kreeg vriendelijk de permissie dit verhaal te publiceren, maar alle reproducties en andere rechten m.b.t het verhaal, zijn voorbehouden aan Terry Pratchett.

Vertaald door Bryn van Helden

---

---

The L-Space Web is a creation of The L-Space Librarians
This mirror site is maintained by A.H.Davis